متخصص ویروس شناسی و رییس آزمایشگاه مرجع کووید ۱۹ انستیتوپاستور ایران، آخرین وضعیت کروناویروس‌ها و ویروس‌های تنفسی در ایران و جهان را تشریح کرد.

دکتر علی ملکی - متخصص ویروس شناسی، استادیار و رئیس آزمایشگاه مرجع کووید-۱۹ انستیتو پاستور ایران گفت: طبق آمار کشوری بعد از آخرین موج بیماری کووید-۱۹ در ابتدای سال ۱۴۰۲ در کشور، شاهد موارد کمتر از ابتلا به کووید-۱۹ هستیم. به همین میزان، میزان بستری گزارش شده در بیمارستان‌ها و مرگ به واسطه کووید-۱۹ نیز کاهش یافته است. البته در تیر و شهریور ماه سال جاری شاهد افزایش موارد ابتلا به بیماری‌های تنفسی بویژه عفونت‌های ویروسی در جامعه بودیم، که از این میان سهم قابل توجهی از عفونت‌ها مرتبط با کووید-۱۹ بوده است؛ البته این افزایش عفونت‌های تنفسی منجر به ایجاد یک موج جدید از کووید-۱۹ نشد.

وی ادامه داد: باید گفت که پس از عبور از سال‌های اولیه همه­‌گیری کووید-۱۹، رغبت کمتری در بین مردم برای انجام آزمایش کووید-۱۹ مشاهده می‌شود که این مهم را می‌توان به بقیه ویروس‌های عامل بیماری‌های تنفسی نیز تعمیم داد. به عبارت دیگر، آمار بیماری‌های تنفسی ویروسی در کشور از آمار آزمایشات انجام شده به مراتب بیشتر شده است. همین عامل کاهش حساسیت در گذر زمان، باعث شده است که افراد محدودی که برای آزمایش کووید-۱۹ مراجعه می‌کنند نیز زمانی به آزمایشگاه مراجعه می‌کنند که تیتر ویروس در بدن آن‌ها کاهش یافته است.

ملکی در این باره افزود: اگرچه نگرانی در ارتباط با حساسیت و اختصاصیت تشخیص مولکولی کووید-۱۹ در آزمایشگاه‌های معتبر کشور وجود ندارد، اما به نظر می رسد بخشی از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ با تیتر بسیار کم ویروس (یعنی Ct بالاتر)، منفی تشخیص داده می‌شوند. این موضوع، نقش مهم آزمایشگاه‌ها را در موقعیت زمانی فعلی پراهمیت‌تر می‌کند تا با واسنجی (کالیبراسیون) دستگاه‌ها، آموزش مداوم کارکنان، بهینه سازی روش‌های تشخیصی و استفاده از کنترل‌های مختلف، از صحت جواب خود اطمینان بیشتری حاصل کنند.

این متخصص ویروس‌شناسی تاکید کرد: انستیتو پاستور ایران همانند سال‌های گذشته برای ارزیابی و کنترل عفونت­‌های منتشره احتمالی که ناشی از تجمعات بزرگ می‌باشند، آماده بوده است. بنابر هماهنگی‌های انجام شده، آزمایشگاه تشخیصی تیم پاسخ سریع انستیتو پاستور ایران در مراسم اربعین امسال در کشور عراق مستقر شد. در این ماموریت از زائرینی که علائم تنفسی داشتند، نمونه برداری صورت گرفت و ویروس‌های تنفسی در آن‌ها ردیابی و نشان داده شد که مخلوطی از عفونت کووید-۱۹، آنفلونزا و ویروس‌های سرماخوردگی از جمله رینوویروس‌ها و کروناویروس‌های فصلی در بین زائرین در گردش بوده است.

وی گفت: ارزیابی نمونه‌های تنفسی بیماران ارجاع شده به انستیتو پاستور ایران در شهریور ماه و نیمه ابتدایی مهرماه نیز تا حدودی وضعیت مشابهی را نشان می‌داد و بیشترین بیماری ویروسی ردیابی شده، کووید-۱۹ بوده است. البته به تدریج و با گذر زمان، شروع فعالیت مدارس و دانشگاه‌ها و ورود به فصل سرما، میزان گردش ویروس آنفلونزا در جامعه و ردیابی آن در آزمایشگاه‌ها افزایش یافته است. این نتایج با گزارش آزمایشگاه‌های مرجع و معاونت بهداشتی در استان‌ها نیز مطابقت دارد که به نظر می‌رسد در روزهای آینده در مقایسه با کووید-۱۹ و ویروس‌های سرماخوردگی، آنفلونزا بیشترین سهم را در بین عوامل تنفسی در گردش به خود اختصاص دهد.

رئیس آزمایشگاه مرجع کووید-۱۹ انستیتو پاستور ایران افزود: بر خلاف بیماری‌های ویروسی که گسترش فصلی دارند، کووید-۱۹ نشان داده است که زیاد متاثر از فصل نیست و پیش بینی وضعیت گسترش کووید-۱۹ به دلیل اینکه متاثر از عوامل مختلفی نظیر مدل رفتاری ویروس و میزبان و تغییرات زیاد ژنومیک ویروسی می‌باشد، ساده نمی‌باشد. در این میان، بخش مهم و تاثیرگذار در افزایش شیوع کووید-۱۹ وابسته به ظهور و بروز واریانت‌های جدید با قابلیت‌های عفونت‌زایی و همچنین فرار از ایمنی بیشتر در جامعه است که باید در کنار وضعیت واکسیناسیون و ابتلای قبلی مورد ملاحظه قرار داد.